قصد داریم مسئولیت های یک وکیل را به شما معرفی کنیم. اگر به دنبال انتخاب یک وکیل هستید، مولفه های یک وکیل خود را به شما می گوییم.

برای همه ممکن است مشکلی حقوقی – قضایی پیش بیاید و برای رفع آن نیاز به وکیل در استخدام فرد (موکل) در می آید تا مشکلات حقوقی وی را برطرف کند. در این کار، شرایط وکلا بسیار شبیه به پزشکان است و همانطور که در بیماری های سخت انسان به هر پزشکی اعتماد نمی کند در انتخاب وکیل هم باید دقت زیادی وجود داشته باشد. موکل برای اثیات ادعایش مجبور می شود تمامی مدارک خود را در اختیار وکیل قرار دهد و گاهی نیز برخی از اسرارش را فاش کند. بدون تردید چنین اقدامی، نیازمند داشتن اعتماد و اطمینان کافی به یک وکیل و مشاور حقوقی است. مهمترین وصفی که موکل برای انتخاب وکیل باید به آن توجه کند اعتماد و امانت داری موکل است. در این بین، قانون نیز تمهیداتی را اندیشیده است که در ادامه کارشناسان حقوقی درباره آن توضیح می دهند.

یک وکیل دادگستری با بیان این نکته که شغل وکالت، در زمره حساس ترین مشاغل است می گوید: این شغل دفاع از جان، مال و ناموس مردم را به وکیل سپرده است. در انعقاد قرارداد با یک وکیل دادگستری، باید با چشم باز و دقت نظر فراوان عمل کرد. در این میان، توجه به برخی نکات مهم و اساسی در همان ابتدای کار و انعقاد قرارداد، می تواند از تضییع حق موکل جلوگیری و بهترین دفاع از حقوق وی را تضمین کند.

مهم ترین و ابتدایی ترین مورد، انتخاب وکیلی است که قرار است از حقوق فرد دفاع کند. وکل برای محقق شدن این مورد می تواند از تجربه های اطرافیان و آنانی که سابقه استخدام وکیل دارند استفاده کند. این روش، بهتر از اعتماد به آگهی هایی است که گاه شاهد انتشار آنها در سطح وسیع هستیم.

وی با بیان اینکه موکل باید مطمئن شود که فرد موردنظر دارای پروانه معتبر وکالت در دادگستری است، ادامه می دهد: گاهی دیده شده است که افرادی با سوءاستفاده از ناآگاهی مردم، خود را وکیل دادگستری معرفی و مبالغ هنگفتی را به عنوان حق الوکاله از آنان گرفته اند. در صورتی که، هیچ مجوزی برای وکالت در دادگاه ها نداشته و با وعده های پوچ و بی اساس از جمله وجود آشنایی با برخی افراد ذی نفوذ، اقدام به اخاذی و به اصطلاح کار چاق کنی کرده اند. به همین دلیل، موکل باید پس از اطمینان معتبر بودن پروانه وکالت و بررسی شخصیت و صلاحیت و مهارت های وکیل مورد نظر اقدام به بستن قرارداد با وی کند.

قرارداد با وکیل و هزینه های وکالت

بعد از تایید توانایی وکیل، نوبت به انعقاد قرارداد با وی می رسد،

معمولا میزان حق الوکاله و نحوه تعیین آن، مهم ترین قسمت قرارداد است. برابر آیین نامه تعرفه حق الوکاله مصوب 1385، آنچه که در این خصوص ملاک عمل خواهد بود توافقی است که بین وکیل و موکل صورت می گیرد. به این ترتیب، این توافق می تواند بیشتر، کمتر یا برابر تعرفه ای باشد که در این آیین نامه پیش بینی شده است.

• برابر تعرفه در دعاوی مالی، میزان حق الوکاله در موردی که حکم دادگاه بدوی از حیث بهای خواسته قطعی است از حداقل 150000 ریال و 10 درصد بهای خواسته و حداکثر تا 300هزار ریال است و در موردی که حکم از حیث بهای خواسته قطعی نیست به ترتیب ذیل تعیین میشود،
• الف) تا مبلغ 100 میلیون ریال 6 درصد از بهای خواسته و حداکثر 6 میلیون ریال.
• ب) نسبت به مازاد 100 میلیون ریال تا یک میلیارد ریال 4 درصد بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ 42 میلیون ریال.
• ج) نسبت به مازاد یک میلیارد ریال تا 5 میلیارد ریال 3 درصد از بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ 162 میلیون ریال.
• د) نسبت به مازاد پنج میلیارد ریال 2 درصد از بهای خواسته و حداکثر تا مبلغ 200 میلیون ریال.

چند موردی که بهتر است رعایت شود

نکته دیگری که می توان از آن نام برد این است که بهتر است مورد وکالت و موضوع پرونده در قرارداد وکالت ذکر و در برگه وکالت نامه اختیاراتی به وکیل اعطا شود و ذکر شود که موکل راضی به اعطای اختیارات فوق است. به عنوان مثال اگر موکل تمایلی به اخذ وجه محکوم به، توسط وکیل نداشته باشد و بخواهد شخصا آن را وصول کند، نباید چنین اختیاری برای وکیل در وکالت نامه قید شود.

مهم ترین ویژگی یک وکیل خوب مورد اعتماد بودن وی می باشد و این امر مستلزم وجود صداقت، امانت و احساس مسئولیت پذیری در وکیل است،

اما صرف سالم و مورد اعتماد بودن یک وکیل کافی نیست، بلکه یک وکیل خوب قبل از هر چیز باید بتواند یک قاضی خوب باشد با این توضیح که اگر در محکمه وجدان خویش با بررسی اسناد و اوضاع و احوال موجود و سایر موارد، موکل خود را محق تشخیص داد، به دفاع از وی بپردازد. البته باید توجه داشت وکیلی که از نظر اخلاقی تمام محاسن را دارا باشد اما فاقد تخصص و علم کافی باشد، نمی تواند به نحو مقتضی از حقوق موکل خود دفاع کند. بنابراین وکیلی را می توان مورد تایید قرارداد که هم از نظر سلامت اخلاقی مورد وثوق باشد و هم تخصص کافی در اموری که به وی سپرده می شود را به دست آورده باشد.

چند نکته برای شروع

هر مراجعه کننده به وکیل، حین تنظیم قرارداد، باید نکاتی را مدنظر قرار دهد. یک وکیل دادگستری، در این باره می گوید: نخست موضوع قرارداد و بعد از آن آدرس طرف دعوای موکل است که باید مورد توجه قرار گیرد.

موکل باید آدرس طرف دعوی را به وکیل اعلام و تاکید کند که مسئولیت عواقب ناشی از شناسایی نشدن طرف شکایت را وکیل باید به اطلاع موکل برساند بعد از این توضیحات است که، موکل می تواند قرارداد وکالت را امضا کند.

مورد بعدی میزان حق الوکاله است و باید توجه داشت که از مبلغ حق الوکاله چه مقدار آن در مرحله نخست، چه مقدار در مرحله تجدیدنظر و چه مقدار در مرحله فرجام خواهی باید پرداخت شود. همچنین باید قید شود که این حق الوکاله منحصرا مربوط به دفاع از حقوق موکل، زیر عنوان موضوع قرارداد است و چنانچه در جریان رسیدگی، دعوای دیگری علیه موکل طرح یا ورود ثالث و دعوای تقابلی طرح شود چه از طرف وکیل یا طرف دعوی یا شخص ثالث دفاع از این دعاوی یا طرح دعاوی مورد بحث، نیاز به انعقاد قرارداد جدید خواهد داشت. این را نیز باید در نظر بگیرد که اگر وکیل طرح دعوی جدید را ضروری بداند نیز این موضوع منجر به انعقاد قرارداد جدید می شود، حتی اگر وکالت نامه کلی تنظیم شده باشد.

تعهدات موکل در برابر وکیل

موکل باید هر زمان که وکیل یا دادگاه لازم بداند، اصل اسناد را در قبال گرفتن رسید، در اختیار وکیل قرار دهد ادامه می دهد، پرداخت تمام هزینه های دادگستری از قبیل:

• هزینه دادخواست
• هزینه اوراق
• حق الزحمه کارشناسی
• ایاب و ذهاب
• و غیره

به عهده موکل است. اگر موکل، این هزینه ها را به موقع پرداخت نکند و خسارتی متوجه موکل شود، موکل شخصا مسئول این خسارت ها خواهد بود.

نکته دیگری که باید یه آن توجه شود این است که در صورت پرداخت حق الوکاله و با انجام نخستین اقدام وکالتی از سوی وکیل، موکل نمی تواند با فسخ قرارداد حق الوکاله خود را طلب کند.

نتیجه دادگاه اهمیتی ندارد

افرادی که اقدام به استخدام وکیل می کنند باید بدانند که بر اساس متن آیین نامه تعرفه حق الوکاله مصوب قوه قضائیه، تعهد وکیل تعهد به نتیجه نیست، بنابراین چنانچه موضوع وکالت، جزئاً یا کلاً، به نفع موکل خاتمه نیابد در حق الوکاله تاثیری ندارد. همچنین در صورتی که برای موکل قرار تامین صادر شود، این قرار، منوط به تودیع خساراتی است که از سوی مقام رسیدگی کننده تعیین می شود و وکیل در میزان و نوع این خسارت دخالتی ندارد.

وکیل قدرت فراقانونی ندارد

همیشه موکل باید بداند که وکیل قدرت فراقانونی مثل آشنایی با مقام ها و کادر قضایی ندارد و تنها در حدود تجربه و تخصص خود با استفاده از راه های قانونی می تواند از موکل خود دفاع کند.

معرفی شهود، مطلعان و حاضر کردن آنان در دادگاه و دادسرا و تهیه وسیله اجرای قرارها و کارهای از این دست، به عهده موکل است.

موکل متعهد است که کارهای اداری مربوط به خارج از دادگستری را شخصا انجام دهد،

از دیگر مواردی که موکل باید انجام دهد اقرار به این است که اسناد خود را به رویت کامل وکیل پایه یک دادگستری رسانده است و صحت آنها را تایید می کند. به گفته وی، موکل به وکیل اختیاراتی تفویض می کند که یکی از آنها این است که در صورت لزوم برای انجام مورد وکالتی، وکیل می تواند وکالت را به غیر تفویض کند، همچنین می تواند مورد وکالت مورد وکالت را همراه وکیل دیگری منفرداً یا متمعا انجام دهد.

تجدید نظر خواهی

موکل باید بداند که با وجود درج اختیار تجدید نظرخواهی در وکالت نامه، انجام تجدید نظر خواهی وکیل وابسته به پرداخت هزینه ها و حق الوکاله مرحله تجدید نظر خواهی وکیل وابسته به پرداخت هزینه ها و حق الوکاله مرحله تجدید نظر و تسلیم مدارک به وکیل است.

تغییر نشانی، حداکثر ظرف 48 ساعت، نشانی جدید را به صورت کتبی به وکیل خود اعلام کند. ضمن آنکه این قرارداد در چند ماده و تبصره در دو نسخه با اعتبار واحد تنظیم شده است و یک نسخه آن در اختیار موکل قرار می گیرد و موکل نیز اقرار می کند که این قرارداد را مطالعه و سپس مبادرت به امضای آن کرده است.

و اما درباره وکیل خوب

وکیل خوب، وکیلی است که نخست موکل را دادرسی کند و هرگاه پی ببرد موکل راست می گوید به دادخواهی از سوی او برخیزد. وکیل خوب، باید تمام علم، فن و هنر خود را برای دفاع از حقوق موکل به کار گیرد تا موضوع وکالت را به نحو احسن به پایان برساند.

یک وکیل خوب و موفق باید تلاش کند کار ماهیتا با ارزش وکالت را نه صرفا به دید مادی، کسب درآمد و شغلی برای امرار معاش بلکه به نیت احقاق حق و اجرای عدالت و دفع ظلم و حل مشکلات انسان ها دنبال کند و جنبه معنوی کار را از یاد نبرد که ارزش آن بسیار گرانبهاست و از وقت به دست آمده  و اختیار و توانی که جامعه در اختیار او نهاده است، نهایت استفاده را برای خدمت واقعی ببرد.

آیا مفهوم وکالت را می دانید؟